Lọc nước bằng than và cát là một phương pháp truyền thống, đơn giản nhưng hiệu quả cao trong việc làm sạch nguồn nước. Phương pháp này dựa trên nguyên tắc hấp thụ và lọc cơ học, giúp loại bỏ các tạp chất, vi khuẩn, mùi hôi và một số kim loại nặng có trong nước. Phương pháp này đặc biệt hữu ích với các khu vực không có nguồn nước sạch hoặc vùng sâu, vùng xa phải sử dụng nước giếng khoan, nước mặt bị ô nhiễm. Trong bài viết này chúng tôi chia sẻ với các bạn cách lọc nước bằng than và cát đơn giản ai cũng có thể thực hiện được.
Tác dụng của than và cát trong lọc nước
Lọc nước bằng than và cát là một phương pháp đã được sử dụng từ lâu đời, mang lại hiệu quả cao trong việc cải thiện chất lượng nước. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng phân tích tác dụng của từng thành phần này trong hệ thống lọc nước.
Cát lọc nước
Cát, đặc biệt là cát thạch anh hoặc cát trắng khuôn đúc, đóng vai trò như một tấm lọc thô trong hệ thống lọc nước. Khi nước chảy qua lớp cát, các hạt bụi bẩn, cặn bã và các tạp chất vô cơ dạng keo lớn bị giữ lại. Điều này giúp loại bỏ các tác nhân gây ô nhiễm và làm cho nước trở nên trong hơn.
Cát cũng giúp giảm tốc độ dòng chảy của nước, tạo điều kiện cho các chất bẩn có thời gian lắng xuống và bị loại bỏ hiệu quả hơn. Sự chậm lại này cũng giúp cải thiện hiệu quả của các lớp lọc khác bên dưới, chẳng hạn như than hoạt tính.
Than hoạt tính lọc nước
Than hoạt tính là một trong những vật liệu lọc nước hiệu quả nhất, nhờ khả năng hấp thụ cao. Với bề mặt xốp và diện tích bề mặt lớn, than hoạt tính có khả năng giữ và loại bỏ các tạp chất hữu cơ, màu sắc, mùi khó chịu và một số hóa chất và kim loại nặng có hại trong nước.
Than hoạt tính hoạt động như một “miếng bọt biển” hóa học, hấp thụ các phân tử không mong muốn mà cát không thể loại bỏ. Ví dụ, nó có thể loại bỏ clo, thuốc trừ sâu, và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi có trong nước. Điều này không chỉ làm nước sạch hơn mà còn cải thiện hương vị và mùi của nước, làm cho nước trở nên dễ sử dụng hơn.
Cát mangan khử sắt
Cát mangan là một loại quặng tự nhiên, chủ yếu chứa hợp chất mangan oxit (MnO2). Khi tiếp xúc với nước, mangan oxit có khả năng oxy hóa các ion sắt (Fe2+) thành sắt (III) hydroxit (Fe(OH)3) và các hợp chất mangan khác. Các hợp chất này không tan trong nước và sẽ bị giữ lại trên bề mặt hạt cát, giúp loại bỏ sắt và mangan khỏi nguồn nước. Ngoài ra nó còn có tác dụng loại bỏ mangan, Asen, Đồng, Kẽm … bằng cách tạo thành các kết tủa không tan. Nước nhiễm sắt và mangan thường có mùi tanh, hôi. Cát mangan giúp loại bỏ các chất gây mùi này, mang lại nguồn nước sạch và trong lành.
Sự kết hợp tuyệt vời
Khi kết hợp cát thạch anh, than hoạt tính và cát mangan trong một hệ thống lọc nước, chúng ta có được một giải pháp lọc nước toàn diện. Lớp cát đóng vai trò là bộ lọc thô, loại bỏ các hạt rắn và tạp chất lớn. Cát mangan trong nước tạo ra môi trường oxy hóa cao giúp dễ dàng oxy hóa các hợp chất kim loại thành kết tủa rắn và được giữa lại trong các lớp vật liệu lọc. Sau đó, nước tiếp tục chảy qua lớp than hoạt tính, nơi các tạp chất hóa học và hữu cơ bị hấp phụ. Từ đó nước sau lọc sẽ trong và sạch hơn.
Cách làm hệ thống lọc nước bằng than và cát đơn giản
Tùy theo mức độ tiêu thụ nước, cũng như nhu cầu sử dụng nước hàng ngày của từng hộ gia đình mà ta xây dựng hệ lọc nước với quy mô khác nhau. Trong phần hướng dẫn này chúng tôi chia sẻ cách làm bộ lọc nước cho gia đình có nhân khẩu từ 4-8 người dùng sinh hoạt và ăn uống sử dụng bồn nhựa. Bạn cũng có thể tham khảo cách làm bể lọc nước giếng khoan bằng bê tông nhé.
Chuẩn bị vật tư
- Một bồn nhựa đứng dung tích 300 lít
- Sỏi thạch anh ( kích cỡ 10mm-20mm) : 50kg
- Cát thạch anh ( kích cỡ 0,8mm-1,2mm ) : 75kg
- Than hoạt tính gáo dừa : 30kg
- Bộ trộn khí ( Ejector ) : 1 cái
- Ống rang lược phi49 : 1 cái
- Cát mangan : 50kg
- Hạt xúc tác tím ( Hạt Aluwat) : 10kg
- Khóa nhựa Phi27 : 3 cái
- Co cút nhựa, Tê nhựa phi 27 và đường ống nhựa kết nối ( xem hình phía trên )
Lắp ráp và đổ vật liệu lọc vào bồn
Bước 1 : các bạn dùng khoan pin hoặc khoan điện với mũi khoan đường kính 30mm để khoan các lỗ trên thân của bồn nhựa
Bước 2 : Ghép nối các khóa, co , cút, ống răng lược và bộ trộn khí theo hình trên.
Bước 3 : Lần lượt đổ các lớp vật liệu lọc : Sỏi lọc nước, Cát Thạch anh, than hoạt tính và cát mangan theo thứ tự như mô hình trên.
Chú ý : Nên dùng lưới cước với mắt lỗ hổng 0.5mm-1mm để ngăn cách giữa các lớp vật liệu lọc. Mục đích của việc này là để sau này dễ dàng thay thế từng loại vật liệu và tránh bị xáo trộn trong quá trình sục rửa.
Cấp nước để lọc
Cấp nước vào vị trí đầu vào của hệ thống lọc. Nước sẽ đi qua bộ chế hòa khí làm giầu oxy hòa tan trong nước. Sau đó nước thấm qua từng lớp vật liệu lọc :
- Nước chảy qua lớp vật liệu lọc Aluwat là chất xúc tác ở quá trình khử sắt, khử các kim loại nặng như đồng, kẽm, crôm, niken, khử các chất phóng xạ: asen, flo… trong nước, tạo ra nguồn nước sạch, có vị ngọt.
- Lớp cát phía trên giúp giữa lại các tạp chất có kích thước lớn, hấp thụ các lắng tụ dạng keo lên bề mặt hạt cát.
- Lớp mangan sẽ có nhiễm vụ oxy hóa các hợp chất kim loại tạo thành các kết tủa trên bề mặt hạt lọc.
- Lớp than hoạt tính : với đặc tính và caaud trúc, than hoạt tính sẽ hấp thụ mạnh mẽ các kin loại nặng cũng như các hợp chất hữu cơ và vô cơ, loại bỏ mầu và mùi hôi trong nước.
- Lớp cát và sỏi phía dưới chủ yếu tạo ra độ thoáng thu nước sạch sau lọc vào trong ống rang lược trước khi đi tiêu thụ.
Thau rửa vật liệu lọc
Trước khi đưa vào sử dụng , chúng ta cần làm sạch vật liệu lọc bằng cách sử dụng áp lực của dòng nước và chuyển các khóa về vị trí lọc xuôi và xả ngược nhằm làm sạch các bụi bẩn trong vật liệu lọc. Khi thấy nước sau lọc ra trong và sạch thì bắt đầu sử dụng. Công việc này cũng cần được thực hiện định kỳ để vệ sinh vật liệu lọc.
Cách lọc nước bằng than và cát cần lưu ý những gì?
- Nên sử dụng than hoạt tính, cát mangan có chất lượng cao, đã được xử lý kỹ để tăng khả năng hấp thụ các tạp chất, hóa chất và vi khuẩn trong nước. Hãy chọn đơn vị uy tín để cung cấp các vật liệu lọc đạt tiêu chuẩn.
- Sử dụng cát và sỏi thạch anh có kích thước hạt đồng đều, không có lẫn các tạp chất khác để đảm bảo hiệu quả lọc tốt nhất.
- Tùy thuộc vào lượng nước cần lọc mà bạn chọn bồn lọc có kích thước phù hợp. Khi đó chú ý tính toán khối lượng các loại vật liệu lọc cho phù hợp với thể tích của bồn chứa. Nếu bạn muốn biết cách tính toán lượng vật liệu lọc cần dùng cho một bể lọc có kích thước cụ thể, hay cách lắp đặt hệ thống lọc một cách hiệu quả hay liên hệ ngay 91.8080 để được hỗ trợ miễn phí nhé.
- Đảm bảo vệ sinh và làm sạch các lớp lọc thường xuyên để duy trì hiệu quả lọc.
- Sau một thời gian sử dụng, các lớp lọc sẽ mất dần hiệu quả do bão hòa tạp chất. Bạn cần thay thế các lớp than hoạt tính và cát định kỳ, tùy thuộc vào tần suất sử dụng và chất lượng nước đầu vào.
- Phương pháp này chủ yếu hiệu quả với nước có tạp chất cơ bản. Nếu nước có nhiều kim loại nặng, chất hóa học độc hại hoặc nhiễm khuẩn nghiêm trọng, bạn nên sử dụng các phương pháp lọc khác hoặc kết hợp với các biện pháp xử lý nước chuyên sâu hơn.
Mặc dù phương pháp lọc nước bằng than và cát có những hạn chế nhất định, nhưng nó vẫn là một giải pháp hữu hiệu để cải thiện chất lượng nước sinh hoạt, đặc biệt ở những vùng nông thôn hoặc khi nguồn nước bị ô nhiễm nhẹ.
Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn nên kết hợp phương pháp lọc nước bằng than và cát với các phương pháp khác như đun sôi để khử trùng hoặc sử dụng máy lọc nước hiện đại.